Pierwsze tegoroczne webinarium w ramach Miesięcy Tematycznych było poświęcone promocji w bibliotece. Poprowadziła je Marta Kostecka. Prezentujemy krótki artykuł uzupełniający treści z webinarium oraz dodatkowe materiały.
Webinarium rozpoczęło się od dzielenia się wiedzą i pomysłami. Poniżej znajdziecie wpis na Facebooku, pod którym znalazło się kilkadziesiąt przykładów z bieżących działań promocyjnych bibliotek. Wciąż można dodawać swoje, do czego zachęcamy.
Po tej rozgrzewce przeszliśmy do meritum. Co jest najważniejszym narzędziem promocyjnym?
Wszystkie (trafne!) odpowiedzi osób biorących w webinarium można wywieść od jednego, podstawowego elementu, bez którego nie ma kolejnych: podstawowym narzędziem promocyjnym jest INFORMACJA.
Informacja | Komunikat
Komunikat powinien mieć strukturę piramidy, w której pojawiają się informacje kluczowe z punktu widzenia użytkowników i użytkowniczek bibliotek w kolejności od tych najważniejszych do najmniej istotnych. Dlatego mówimy o piramidzie odwróconej, gdyż informacje układamy począwszy od tych podstawowych, stanowiących fundament piramidy.
Tutaj chciałam odwołać się do webinarium i artykułu sprzed roku, w którym bardziej szczegółowo wypowiadałam się o strukturze komunikatu i komunikacji w ogóle:
Tyle o strukturze. Teraz parę słów o najważniejszych cechach dobrego komunikatu. Powinien on być:
- krótki (ale nie za bardzo)
- treściwy
- poprawny
- czytelny
- przystępny
- dostępny
Krótki — im dłuższa informacja, tym mniejsza szansa, że ktoś się z nią zapozna. Ale nie może być tak, że w dążeniu do zwięzłości zapominamy o umieszczeniu kluczowych informacji! One koniecznie muszą się znaleźć (im ważniejsza informacja, tym wyżej w strukturze komunikatu). Uwaga! Wagę informacji oceniamy z punktu widzenia osób, do których kierujemy komunikat.
Treściwy — wszyscy lubimy konkrety, nie lubimy „lania wody”. W dążeniu do treściwości może pomóc metoda Hemingwaya. Polega ona na uważnej lekturze już napisanego tekstu i wykreślania z niego elementów dublujących się, zbędnych, mniej istotnych aż do momentu, gdy uznamy, że zostało samo „gęste”.
W obu powyższych przypadkach warto dać do oceny taki tekst osobie niezaangażowanej w jego tworzenie, by powiedziała, czy jest dla niej jasny i czy nie brakuje jej w nim jakiejś ważnej informacji.
Poprawny — nawet najlepszy merytorycznie tekst nie sprzeda się, jeżeli jest napisany niechlujnie, z błędami i bez korekty. Nie każdy może pozwolić sobie na osobistego korektora lub prywatną redaktorkę, dlatego warto wspomóc się autokorektą. W edytorach tekstu dokonuje się ona zazwyczaj automatycznie. Jeżeli korzystacie z przeglądarki internetowej (np. pisząc post w mediach społecznościowych lub wpis na stronę za pośrednictwem WordPressa), gorąco polecam narzędzie Language Tool. Działa jako osobna aplikacja przeglądarkowa oraz wtyczka.
Jest dostępna na stronie internetowej https://languagetool.org/pl.
Czytelny — czyli dzielimy tekst na akapity, stosujemy śródtytuły, wytłuszczenia, linki, przeplatamy tekst grafiką i multimediami. Największa zbrodnia, jakiej można dokonać na czytelności, to stworzyć blok jednolitego tekstu…
Przystępny — czyli napisany nie tylko poprawnie i konkretnie, ale w takiej formie i takim językiem, który będzie dopasowany do potrzeb osób, do których jest skierowany. Warto użyć do pomocy narzędzia Jasnopis, które oceni poziom trudności tekstu, a nawet pomoże go uprościć w razie potrzeby.
Dostępny — dla wszystkich. Nie tylko osób w pełni sprawnych. Wszystkich i wszystkie z nas obowiązują standardy WCAG, także na poziomie dostępności tekstów oraz grafik, które tworzymy. Bardzo przystępnie (i dostępnie!) jest to opisane na stronach ORE.
Komunikacja
Komunikacja zachodzi wtedy, gdy nasz KOMUNIKAT wędruje od NADAWCY do ODBIORCY za pośrednictwem dowolnego KANAŁU KOMUNIKACYJNEGO, zarówno nadawca i odbiorca posługują się tym samym KODEM językowym i mają ten sam KONTEKST. Po drodze musi zajść zakodowanie i odkodowanie komunikatu, co czasami bardzo skutecznie utrudniają SZUMY. Tylko i wyłącznie kiedy zachowane są wszystkie te elementy, proces komunikacji jest poprawny.
Co to znaczy DOBRA KOMUNIKACJA?
Dobra komunikacja, to komunikacja nastawiona na odbiorcę.
Odbiorcy
Kim są Wasi odbiorcy i odbiorczynie? Ich płeć, wiek, wykształcenie, cała ta demografia? To wiecie z prowadzonych przez siebie statystyk. Przynajmniej w zakresie odwiedzin fizycznych w bibliotece, a co z odwiedzinami wirtualnymi? Czy wiecie kto Was obserwuje w mediach społecznościowych? W każdym z nich można to sprawdzić, do czego zachęcam!
Ale nie popadajmy wyłącznie w sidła statystyk i demografii, bo ważne jest też co innego: Jakie te osoby mają bolączki, problemy? Jakie potrzeby zaspakajają w bibliotece? Aby to określić, warto poświęcić chwilę narzędziu marketingowemu zwanemu PERSONĄ. Wystarczy wpisać to hasło w wyszukiwarkę i najdziecie wiele przydatnych materiałów, chociażby opracowanie Centralnego Ośrodka Informatyki.
Kanały komunikacyjne
Z jakich kanałów korzystacie? Czy zawsze się upewniacie, jaki kanał jest odpowiedni dla Waszej persony? Czy to tylko Wasze przeczucie, czy się upewniacie, że na pewno tam je znajdziecie?
Oto efekty miniankiety na temat kanałów komunikacyjnych przeprowadzonej podczas webinarium:
Jak widać, mimo początkowych deklaracji, że kluczowym narzędziem promocyjnym jest internet, osoby biorące udział w webinarium zgodnie wskazały, że nie rezygnują, chociażby, z tradycyjnych plakatów czy potęgi komunikacji bezpośredniej (zwanej czasem marketingiem szeptanym).
I bardzo dobrze, bo do różnych osób prowadzą różne drogi promocyjne i nie ma sensu rezygnować ze starych sprawdzonych metod (jeżeli nadal działają) tylko po to, by za wszelką cenę i wbrew np. ustaleniom wynikającym z określenia naszej persony, gonić za nowością.
Zaangażowanie
Każdy ze wspomnianych wcześniej elementów promocyjnych można wzmocnić osobistym zaangażowaniem. Bo cóż z tego, że automatycznie wykonamy poszczególne punkty planu promocyjnego, jeżeli nie czujemy się zaangażowani i zaangażowane osobiście? Jeżeli nam po prostu nie zależy?
- Zrobiłxm wydarzenie na FB, ale czy zaprosiłxm na nie osoby?
- Czy odpisuję na wiadomości w mediach społecznościowych, lajkuję komentarze, udostępniam relacje?
- Czy mam przygotowany “komunikat windowy”?
- Czy wszystkie osoby w bibliotece wiedzą, co się będzie działo, czy mają podstawowe informacje?
Na zakończenie proponuję taką listę do odhaczenia, która ułatwi przeanalizowanie swoich działań promocyjnych:
- Czy mój KOMUNIKAT jest poprawny, czytelny, przystępny i dostępny?
- Czy na pewno wszystkie elementy KOMUNIKACJI zachodzą?
- Czy jestem nastawionx na ODBIORCĘ?
- Czy na pewno KANAŁ KOMUNIKACYJNY jest odpowiedni?
- Co jeszcze mogę zrobić?
Stowarzyszenie Labib 